Zez polega na nieprawidłowym ustawieniu gałek ocznych. Zdrowe oczy są symetryczne. W przypadku zeza gałka oczna może być skierowana ku zewnętrznemu lub wewnętrznemu kącikowi oka. W niektórych przypadkach gałka kieruje się w górę lub w dół. Jakie są konsekwencje takiego ułożenia i w jaki sposób diagnozować oraz leczyć zeza u dzieci?

Jak rozpoznać zeza u dzieci?

Zwykle objawy zeza u dziecka są łatwo dostrzegalne. Asymetria ustawienia gałek ocznych, „uciekające” oko, mrużenie oczu przy przyglądaniu się czemuś, przymykanie jednego z oczu – to sygnały, które sugerują konieczność wizyty u okulisty lub optometrysty. Warto wiedzieć, że zez nie jest tylko kwestią związaną z estetyką, ale może sugerować pojawienie się różnych chorób i nieść określone konsekwencje zdrowotne. Ostatecznego rozpoznania zeza u dzieci dokonuje lekarz okulista lub optometrysta. Specjaliści ci często współpracują ze sobą, prowadząc pacjenta z zezem, choć mogą to robić również niezależnie.

 

Przyczyny powstawania zeza u dzieci

Zez u dzieci może mieć wiele różnych przyczyn. Są to między innymi choroby gałki ocznej i oczodołu, wady refrakcji, choroby mięśni i nerwów ocznych, choroby ośrodkowego układu nerwowego. Zez może się pojawić także w wyniku uszkodzenia mózgowia, na przykład w wyniku rozwijającego się nowotworu. Bardzo istotne jest zatem, by nie ignorować objawów zeza, ani nie przekładać wizyty u lekarza okulisty lub optometrysty. Bywa, że zez jest traktowany głównie jako problem estetyczny i jest bagatelizowany. Niektórzy rodzice liczą na to, że dziecko z niego wyrośnie. To bardzo nieodpowiedzialna postawa, mogąca doprowadzić do wielu komplikacji zdrowotnych u dziecka.

Rodzaje zeza

Rozróżnia się kilka rodzajów zeza. Może być on jednostronny lub naprzemienny – w zależności, czy dotyka tylko jednego oka, czy obu na zmianę. Zeza klasyfikuje się także ze względu na sposób odchylenia gałki ocznej. Możemy mieć do czynienia z zezem zbieżnym (gdy gałka kieruje się w stronę wewnętrznego kącika oka), zezem rozbieżnym (gdy oko „ucieka” w kierunku zewnętrznego kącika oka), zezem ku górze (gdy gałka oczna kieruje się w stronę brwi i czoła), zezem ku dołowi (gdy gałka „ucieka” w kierunku brody). Zez może być także:

• ukryty – niewidoczny, objawiający się tylko bólem głowy. Wykrywa się go w teście zasłaniania;
• jawny towarzyszący – zez, mogący występować stale lub okresowo, objawiający się brakiem symetrii gałek ocznych;
• jawny nietowarzyszący – nazywany porażennym, ze względu na porażenie mięśni, uniemożliwione jest poruszanie gałką oczną w określoną stronę.

Leczenie zeza u dzieci

Najważniejsze w podjęciu leczenia zeza jest jego szybkie zdiagnozowanie i podjęcie terapii. U dzieci leczenie zeza często polega na przesłonięciu zdrowego oka, by oko zezujące zmusić do wysiłku, prawidłowo kształtując w ten sposób mięśnie. W wielu przypadkach stosuje się także zakrapianie zdrowego oka, kroplami o działaniu rozszerzającym źrenicę. W oku chorym zaburza się wtedy ostrość widzenia, co sprawia, że zezujące oko podejmuje większy wysiłek. Jeśli przyczyną zeza u dziecka jest wada wzroku, stosuje się odpowiednie okulary ze szkłami korygującymi. U dzieci bardzo skutecznym sposobem leczenia zeza są również ćwiczenia ortoptyczne, których celem jest pobudzanie ośrodków wzrokowych w mózgu oraz mięśni gałek ocznych. Takie ćwiczenia zleca okulista lub optometrysta. Przynoszą one najlepsze skutki wtedy, gdy są praktykowane codziennie. W niektórych przypadkach konieczne jest ostrzykiwanie toksyną botulinową, by zablokować przewodzenie nerwowe powodujące skurcz mięśni. Wszystkie sposoby leczenia zeza i ich zastosowanie muszą być skonsultowane ze specjalistą - okulistą lub optometrystą - który na podstawie diagnostyki ustala przyczynę powstania zeza. Jeśli metody nieoperacyjne nie przynoszą oczekiwanych efektów, konieczne może być zastosowanie leczenia operacyjnego.

Czym są ćwiczenia pleoptyczne? Przeczytaj na naszym blogu